برگزیده‌ای از قابوس نامه
مقدمه:
کتاب قابوس نامه، اثر امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار از شاهزادگان آل زیار است که در قرن چهارم و پنجم هجری در شمال ایران و گیلان و دیلمستان حکمرانی داشته‌اند. امیر پسری به نام گیلانشاه داشت که این کتاب توصیه‌های پدرانه‌اش برای فرزند و وارث خویش است، مشتمل بر آموزه‌های ارزشمندی در بسیاری موضوعات زندگی با زبانی شیوا و دلنشین.
آنچه پیش رو دارید گزیده‌ای از این کتاب در باب نماز و روزه است:
باب سوم – در سپاس داشتن از خداوند: بدان ای پسر که سپاس خداوندِ نعمت، واجب است، بر هر کسی بر اندازه فرمان، نه بر اندازه استحقاق، که اگر همگی‌ِ خویش شُکر سازد، هنوز حق شُکرِ یک جزء از هزار جزء نگزارده باشد. و آگاه باش که نماز و روزه خاصِ خداوند، راست. در او تقصیر مکن که چون در خاصِ خداوند تقصیر کنی، از عام، همچنان بازمانی. و بدان که نماز را خداوندِ شریعتِ ما برابر کرد با همه دین. هر آنکس که از نماز دست داشت، دین را دست داشت.
اما بدانکه روزه طاعتی است که به سالی یک بار باشد، نا مردمی بوَد، تقصیر کردن و خردمندان چنین تقصیر از خویشتن روا ندارند. و آگاه باش که ایزد مستغنی است از سیری و گرسنگی تو، ولیکن غرض در روزه، مُهری است از خداوندِ مُلک بر مِلْک خویش، و این مُهر نه بر بعضی از ملکت است که بر همه تن است. و در روزه چون دهان را مُهر کردی، دست و پای و چشم و گوش و زبان را به مُهر کُن، چنانکه در شرط است، منزه‌داری این اندام‌ها را از فجور و ناشایست، تا دادِ مُهرِ روزه بداده باشی. و بدانکه بزرگترین کار در روزه آن است که چون، نانِ روز، به شب افکنی، آن نان را که نصیبِ روزِ خود داشتی، به نیازمندان دهی، تا فایده رنجِ تو پدید آید.
و نگر تا در این طاعت، که عامِ همه جهان است، تقصیر روا مداری که به تقصیر این طاعت هیچ عذری نیست. والسلام