سیره فردی و خانوادگی امام علی علیه السلام

واژه سیره در اصطلاح اهل فن، حالت انسان، یعنی نوع خاص رفتار وعمل او است؛ از این رو بسیاری سیره را به معنای طریقه، هیئت و حالت دانسته اند.
از آن جا که حس کمال جویی و ویژگی نمونه پذیری ، امری فطری و ذاتی است، انسان برای ره یابی به سر منزل مقصود و دست یافتن به کمال مطلوب، در جست و جوی اسوه هایی برای پیروی از آنها و گرفتن سرمشق برمی آید و اگر در شناخت و الگوها، دچار خطا و لغزش شود، گمراه شده، ممکن است بر الگوهایی دست یابد که با ظاهری فریبنده، خود را رهبر و مقتدای جامعه ساخته اند و با پیروی از آنها به جای تکامل، به ذلت و خواری می افتند.
امام علی علیه السلام پس از پیامبر مصداق کامل اسوه حسنه اند و پیروی از وی، موجب هدایت و کمال امت اسلامی بلکه انسانی است و شیوه آن بنده راستین حق، سبب ترقی، رشد و تکامل بشر خواهد بود و به همان نسبت، سرپیچی از روش او، گمراهی و نابودی همیشگی را در پی خواهد داشت.
پیامبر درباره سیره علی علیه السلام به عمار یاسر این گونه سفارش می کند:
«ای عمار، اگر دیدی علی به تنهایی از یک راه می رود و تمام مردم به راهی دیگر روانند، به راه علی برو؛ زیرا او تو را به نابودی نکشاند و تو را از مسیر هدایت و رستگاری خارج نسازد.»
در روایتی دیگر پیامبر صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام فرمود:
«ای علی، بی شک تو کسی را که پیروت باشد، هدایت خواهی کرد و آن که با سیره و راه تو مخالفت کرد، به طور قطع تا روز قیامت گمراه خواهد ماند.»[1]
 آن چه با عنان رفتار و سیره علوی در پی می آید، سیری در سنت، طریقت و سیره رفتاری امام علی علیه السلام است که ارتباط حضرت با خود و خانواده و بررسی رابطه وی با جامعه اسلامی و روابط اجتماعی او را در بردارد، بنابراین ایشان نه تنها در رفتار فردی بلکه در سیره خانوادگی اسوه و نمونه کاملی بودند.[2]
نخستین هسته کوچک جامعه انسانی کانون خانواده است که انسانها همدلی و همزیستی و مهر و محبت را ابتدا در آن و در دامن پر مهر مادر و آغوش گرم پدر احساس می کنند و شخصیت و منش خویش را به دست می آورند؛ آداب اجتماعی را می آموزند و از آن جا به صحنه جامعه می آورند و همان سان که در خانواده تربیت و پرورش یافته اند، با دیگر افراد برخورد می کنند و به همراه دیگر خانوده ها جامعه را می سازند؛ از این رو، خانواده از جایگاه والا، منزلتی ارجمند و موقعیتی ممتاز برخوردار است، به همین دلیل دین مقدس اسلام و سایر ادیان الهی، به این کانون اصلی انسان سازی توجه فراوان کرده، آن را بسیار مقدس و محرم دانسته اند. در این زمینه سیره خانوادگی علی علیه السلام و فاطمه سلام الله علیها بهترین و متکامل ترین نمونه برای خانواده هاست.[3] حال به گوشه ای از رفتار فردی و خانوادگی آن حضرت اشاره ای می کنیم.

ادامه مطلب...

پیام امام زمان (علیه‏السلام) به شیعیان

بسم الله الرحمن الرحیم ...

پس از ستایش و حمد خداوندی که معبودی جز او نیست و درود به سید و مولی و پیغمبر گرامی ما حضرت محمد و خاندان پاکش... اگر چه هم اکنون در مکانی دور از جایگاه ستم گران سکنی گزیده ایم که خداوند صلاح ما و شیعیان با ایمانمان را مادامى که دولت دنیا در دست فاسقان است در دوری ما دیده است،  ولى با این حال به أحوال شما آگاهیم و چیزى از اخبار شما بر ما پوشیده نیست و از خواری و مذلتی که دچارش شده اید باخبریم، و این پیش آمد بدان سبب شد که بسیارى از شما بسوى آنچه پیشینیان صالح از آن رو گردان بودند متمایل گشته  و بدان عهدى که از ایشان گرفته شده بود پشت پا زدند که گویا به آن پیمان آگاه نیستند. ما از رسیدگی و سرپرستی شما کوتاهی و اهمال نکرده و یاد شما را از خاطر نبرده ایم  که اگر جز این بود دشواری ها و مصیبت ها بر شما فرود می آمد دشمنان شما را ریشه کن مى نمودند، پس تقوای خدا پیشه کنید تا در بیرون آمدن از فتنه ای که به شما روی آورده نجاتتان بخشیم، فتنه و آشوبی که هرکس أجلش فرا رسیده باشد در آن هلاک می گردد و آن کس که به آرزویش رسیده باشد از آن دور ماند.  و آن فتنه نشانه‏اى است براى نزدیک شدن حرکت ما و اظهار نمودن شما امر و نهى ما را براى همدیگر، و خداوند نور خود را تمام خواهد کرد اگرچه مشرکان را خوش نیاید. از آتش برافروخته جاهلیت که گروه های اموی آن را شعله ور ساخته و گروه هدایت یافته را بدان می ترسانند به تقیه پناه برید و چنگ زنید. من عهده دار نجات کسی هستم که در آن فتنه برای خود مقام و جایگاهی نجوید و در عیبجویی از آن به راهی پسندیده گام گذارد. از حادثه ای که به هنگام فرا رسیدن ماه جمادى الاول همین سال روی خواهد داد عبرت بگیرید و از خوابی که شما را فرا گرفته برای حوادث بعدی بیدار شوید... .  پس هر یک از شما باید کارى کند که او را به دوستى و محبت ما نزدیک گرداند و از آنچه خوش آیند ما نبوده و باعث کراهت و خشم ماست دوری گزیند زیرا امر ما ناگهانی فرا می رسد  در هنگامی که توبه و بازگشت برای او سودی ندارد و پشیمانیش از کیفر ما نجاتش نمی بخشد، خداوند راه رستگارى را به شما الهام فرماید و در توفیق‏یابى به رحمتش درباره شما لطف نماید. این نامه ما است به تو (شیخ مفید) اى برادر دوستدار و مخلص وبا صفاى در مودت و یار با وفاى ما... این نامه و مضمون آن را به هر کس که اطمینان دارى برسان و همگى آنان را بعمل کردن بدان سفارش کن ان شاء اللَّه.  و صلى اللَّه على محمّد و آله الطاهرین.